Kalpak Papak Nedir? Sadece Bir Başlık Değil, Kimlik Üzerine Çok Sesli Bir Çarpışma Kusura bakmayın ama “kalpak da papak da aynı şey” kolaycılığına karnım tok. Bu iki başlığın birbirine akraba olması, onları aynılaştırmaya yetmez; çünkü her birinin arkasında başka bir coğrafya, başka bir zanaat, başka bir siyaset ve bambaşka bir hafıza var. Moda endüstrisi bu farkları cilalayıp “etnik aksesuar” diye pazarlıyor olabilir ama gerçek dünyada kalpak da papak da insanların onuru, aidiyeti ve bazen de yarasıdır. Bugün “Kalpak papak nedir?” sorusunu, romantize ederek değil, tartışmaya kapı aralayacak kadar cesur bir eleştiriyle konuşalım. İpucu: Kalpak ≠ Papak. Akrabalar ama eş anlamlı…
8 YorumGörsel Hikaye Günlüğü Yazılar
Geçmişin Yankısı: “Guguk Kuşu Kimin?” Sorusu Üzerine Tarihsel Bir Yolculuk Bir tarihçi için geçmiş, yalnızca geride kalan olaylar dizisi değildir; bugünün sessizce şekillendiği bir aynadır. Her dönemde, bir “guguk kuşu” metaforu karşımıza çıkar — kendi yuvasını kurmadan, başka bir yapının içine yerleşen, orada yaşam bulan bir figür. “Guguk Kuşu kimin?” sorusu, bu açıdan yalnızca doğa bilimlerine değil; tarih, toplum ve kültür alanlarına da uzanan derin bir sorgulamadır. Bu yazıda, guguk kuşunun tarihsel ve simgesel anlamlarını inceleyerek, geçmişten bugüne uzanan toplumsal dönüşümlerin izini süreceğiz. Çünkü tarih, her zaman bir “yuva” hikâyesidir — kimin kurduğu, kimin sahiplendiği ve kimin değiştirdiğiyle ilgilidir. Guguk…
4 YorumKelimelerin Direnişi ve Grevin Sessizliği Bir edebiyatçı için kelimeler yalnızca ifade araçları değildir; onlar birer direniş biçimidir. Her kelime, sessizliğe karşı bir başkaldırıdır. Yazının tarihi boyunca yazarlar, susturulan seslerin yankısını taşıdı kalemlerinde. Tıpkı toplumların da bazen sessiz kalmayı, bazen konuşmayı öğrenmesi gibi… Grev de bu sessizliğin ve sözün mücadelesidir. Ancak bazı anlarda, bu söz kesintiye uğrar; toplumsal hikâyenin ritmi değişir. İşte o zaman sorarız: Grev hangi nedenlerle ertelenir? Edebiyatın içinde direnişin anlamını ararken, grevin ertelenmesi de aslında bir “düşünme aralığı” gibidir. Susturulmuş bir karakterin nefes aldığı o kısa sessizlik anı… Yani bazen erteleme, suskunluk değil, yeniden yazılacak bir metnin hazırlığıdır.…
Yorum BırakHarâbât Kimin Eseri? Edebiyatın En Tatlı Kafa Karışıklığı Bazen bir kitap vardır, kapağını açmadan önce bile merak uyandırır. “Harâbât” mesela… İsmini ilk duyduğumda bir kahvehane mi, bir şiir mi, yoksa gizli bir tarikatın parolası mı diye düşündüm! Sonra öğrendim ki, hayır; bu, Ziya Paşa’nın şaheseri. Ama öyle sıradan bir eser de değil — içinde hem sanat, hem tartışma, hem de bol bol edebiyat gıybeti var! O yüzden bugün “Harâbât kimin eseri?” sorusuna sadece cevap vermekle kalmayacağız; biraz güleceğiz, biraz düşüneceğiz, belki sonunda “Ziya Paşa ne yapmak istemişti?” diye kafa kaşıyacağız. Hazırsanız, edebiyat tarihinin en kibar ama en sert tartışmasına eğlenceli…
Yorum Bırakİnsanın Aynası Olarak Bilim: Psikolojik Bir Yolculuk Bir psikolog olarak her yeni araştırmaya aynı soruyla başlarım: “İnsan neden anlamak ister?” Çünkü anlamak, varoluşun temel güdüsüdür. Bu yüzden insan, doğayı, davranışlarını ve duygularını çözümlemek için bilimi yarattı. Fakat burada dikkat çekici bir paradoks vardır: Biz bilimi kurarken, aslında kendimizi yansıttık. O halde şu soruyu sormak gerekir: Bilim neyi yansıtır? Yalnızca dış dünyanın düzenini mi, yoksa insan zihninin karmaşık iç işleyişini mi? Bu yazıda bilimi, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden ele alarak onun insan ruhundaki izdüşümünü inceleyeceğiz. Bilim Ne Yansıtır? Bilim, yüzeyde nesnelliğiyle tanınır: veriler, ölçümler, deneyler… Ama derine indiğimizde, bilim…
Yorum BırakÖğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Bir Avuç Toprak Bir eğitimci olarak, sınıfa her adım attığımda şunu hatırlarım: öğrenme yalnızca bilgi edinmek değil, dönüşmektir. Tıpkı bir tohumun toprağın içinde kök salması gibi, öğrenme de insanın içinde filizlenir. Bazen küçücük bir merak kıvılcımı, koca bir ormana dönüşebilir. Bugün de bu meraktan yola çıkarak, oldukça basit görünen ama öğrenme süreciyle derin anlamlar taşıyan bir soruya odaklanalım: 70 litre toprak kaç kilogram eder? Öğrenmeyi Bir Süreç Olarak Görmek Eğitimdeki en güçlü yaklaşımlardan biri, bilgiyi yalnızca aktarmak yerine öğrencinin kendi öğrenme sürecine rehberlik etmek fikridir. Bu pedagojik anlayış, yapılandırmacı öğrenme teorisine dayanır. Jean Piaget ve Lev…
Yorum BırakKutup Yıldızının Sabitliği: Değişimin İçindeki Değişmezlik Bir filozofun bakışıyla evrene yöneldiğinizde, her yıldız bir düşüncedir, her gökyüzü bir metafor. “Kutup yıldızının yeri niye hep sabit?” sorusu yalnızca astronomik bir merak değildir; aynı zamanda insanın hakikat arayışına dair derin bir simgedir. Çünkü sabit olan şey, hareketin anlamını belirler. Her şey dönüyorken bir şeyin sabit kalması, hem huzur hem de çelişki doğurur. Bu yazı, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden bu sabitliğin anlamını arayacak; gökyüzüne bakarken aslında insanın kendi iç evrenine nasıl baktığını tartışacaktır. Epistemoloji: Bilginin Sabit Kutbu Bilgi felsefesi açısından bakıldığında, Kutup Yıldızı bir epistemolojik sabitedir. İnsanlık tarih boyunca yönünü bulmak için…
8 YorumGönüllülük Amacı Nedir? Felsefenin Işığında İyiliğin Anlamı Filozofun Bakışından Başlamak Bir filozof için her eylem, anlamın sorgulanmaya açık olduğu bir alandır. “Neden yapıyorum?” sorusu, insanı diğer canlılardan ayıran bilinç kıvılcımıdır. Gönüllülük de bu sorgulamanın merkezinde yer alır. Çünkü gönüllülük, bir “zorunluluk” değil, bir “seçim”dir; bir çıkar ilişkisi değil, bir erdem pratiğidir. İnsan gönüllü olduğunda, yalnızca birine yardım etmez — aynı zamanda kendi varoluşunu da yeniden tanımlar. Peki, gönüllülüğün amacı gerçekten nedir? İyilik yapmak mı, yoksa iyiliğin anlamını kendinde bulmak mı? Etik Perspektif: İyiliğin Kaynağı Nerede? Etik açıdan gönüllülük, insanın ahlaki özerkliğini sınadığı bir alandır. Immanuel Kant, eylemlerin değerini sonuçlarından değil,…
8 YorumGizem Kara Hangi Mekanda Çıkıyor? Tarihsel Süreçler ve Toplumsal Dönüşüm Üzerine Bir Bakış Geçmişi Anlamak ve Günümüzle Bağ Kurmak Tarih, yalnızca geçmişin ayrıntılarını kaydetmekle kalmaz; aynı zamanda günümüzün dinamiklerini de anlamamıza yardımcı olur. Bir tarihçi olarak, toplumların nasıl şekillendiği, tarihsel kırılma noktalarının nasıl varlık bulduğu ve toplumsal dönüşümlerin insan hayatına nasıl etki ettiği üzerine derinlemesine düşünmeyi hep değerli bulurum. Gizem Kara’nın hangi mekanda çıktığı sorusu, ilk bakışta yalnızca bir kişi ya da bir olay gibi görünebilir, ancak bu sorunun ardında, toplumun dönüşüm süreçleri, kırılma noktaları ve sosyal değişimlerin izlerini bulmak mümkündür. Tarihin derinliklerine inmeden, bu tür soruların neden bu kadar…
8 YorumSamyeli ve Keşişleme Aynı mı? Rüzgârların Küresel Dansına Yakından Bakış Doğayı anlamaya çalışan biri olarak hep merak etmişimdir; aynı gökyüzü altında esen rüzgârlar neden her yerde farklı hissedilir? Bazen kavurucu bir sıcaklıkla yüzünüze çarpar, bazen de serin bir esintiyle ruhunuzu dinlendirir. “Samyeli” ve “keşişleme” gibi isimler, kulağa sadece meteorolojik terimler gibi gelse de, aslında yerel yaşamın, kültürün ve doğa algısının ta kendisidir. Peki, bu iki rüzgâr aynı mı? Yoksa her biri kendi hikâyesini mi anlatıyor? Samyeli: Çölün Sıcak Nefesi Kökeni ve Özellikleri “Samyeli” kelimesi Arapça kökenlidir; sâm (zehirli, yakıcı hava) sözcüğünden gelir. Türkiye’nin güneydoğusunda, özellikle yaz aylarında hissedilen sıcak, kuru…
8 Yorum