Kategori: Makaleler

Hubert Booth Ne İcat Etti? Temizlik Tarihine Dair Bir Devrim İcadın Doğuşu: Bir Mühendisten Hayata Dokunan Buluş Hubert Cecil Booth, 4 Temmuz 1871’de İngiltere’nin Gloucester kentinde dünyaya gelmiş bir inşaat ve makine mühendisiydi. ([Vikipedi][1]) Booth, yaşamı boyunca köprüler, büyük dönme dolaplar (ferris wheel) ve gemi motorları gibi mühendislik projelerinde yer aldı. ([Vikipedi][1]) Ancak onun adı asıl olarak — bugünkü ev ve endüstri yaşamımızı doğrudan etkileyen — temizlik aracıyla anılır: Vakumlu süpürge. ([Science Museum][2]) “Puffing Billy”: İlk Vakumlu Süpürge 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başında, temizlik aletleri yalnızca süpürge ya da fırçayla kiri temizlemeye çalışıyordu; toz ve kir genellikle sadece fırçalanıyor…

Kalp Kapağı Değişimi Riskli Mi? Küresel ve Yerel Açıdan Ele Alalım Kalp sağlığı, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her yaşta insanın korkulu rüyası olabiliyor. Son yıllarda kalp hastalıklarıyla ilgili artan farkındalık, tedavi yöntemleri ve cerrahilerin gelişmesiyle birlikte kalp kapağı değişimi de gündeme gelen bir konu haline geldi. Ama kalp kapağı değişimi riskli mi? Bu soruyu sadece tıbbi açıdan değil, farklı kültürel bakış açılarıyla da değerlendirmek gerekiyor. Çünkü hem küresel hem de yerel düzeyde, bu tür cerrahiler farklı algılanabiliyor. Bugün bu yazıda, kalp kapağı değişiminin ne kadar riskli olduğunu, Türkiye’deki ve dünya genelindeki farkları ele alacağım. Kalp Kapağı Değişimi: Nedir, Ne…

Genel Dava Vekaleti Nedir? Bir Hikaye Üzerinden Anlatayım Geçenlerde bir arkadaşım bana “Genel dava vekaleti nedir?” diye sordu. O anda “Bunu zaten hepimiz biliyoruz” diye düşündüm, ama sonra anladım ki, aslında bu tür hukuki terimler bazen hayatımıza o kadar uzak olabiliyor ki, birçoğumuz anlamakta zorluk çekiyoruz. Ankara’da yaşayan, ekonomi okumuş biri olarak, çoğunlukla sayılar, grafikler ve raporlarla ilgileniyorum. Ama hukukla ilgili her şeyin aslında ekonomiyle nasıl bağlandığını fark edince, genel dava vekaleti gibi bir kavramın ne kadar önemli olduğunu da daha iyi anladım. Şimdi gelin, bu hukuki terimi daha yakın bir dilden anlatmaya çalışalım. Hem de bir anımı, gözlemlerimi ve…

Engelli Bireylerle İletişim Nasıl Olmalıdır? Geleceğe Dair Vizyoner Bir Bakış Ankara’da yaşayan, teknolojiye meraklı bir genç yetişkin olarak, sadece geleceğim hakkında değil, toplumun geleceği hakkında da oldukça fazla düşünürüm. Teknoloji ve dijitalleşme hayatımızın her alanına sızarken, bir konuda hep eksik kalan bir şey var: Engelli bireylerle nasıl iletişim kurmamız gerektiği. Bu konu, sadece şimdiki zaman için değil, gelecekte nasıl daha verimli ve empatik olabileceğimiz açısından da kritik bir öneme sahip. Gelecek 5-10 yıl içinde, engelli bireylerle iletişim şeklimizin nasıl evrileceğini, hayatımda nasıl etkiler yaratacağını ve bu değişimlere nasıl ayak uydurabileceğimizi anlamak istiyorum. Bugün, bu soruya yanıt ararken, hem umutlarım hem…

Atatürk İzmir İçin Ne Demiştir? Cümlelerden Daha Fazlası İzmir’de yaşıyorsanız bu soru kulağınıza yabancı gelmez: Atatürk İzmir için ne demiştir? Sosyal medyada, kahve sohbetlerinde, 9 Eylül paylaşımlarında mutlaka karşımıza çıkar. Kimi zaman tek bir cümleyle İzmir’in “Atatürk’ün şehri” olduğu ilan edilir, kimi zaman bu vurgu romantik bir gurura dönüşür. Ben net konuşayım: Bu mesele sadece ezberlenmiş sözlerden ibaret değil. Daha derin, daha tartışmalı ve biraz da rahatsız edici tarafları var. İzmir’de yaşayan, tartışmayı seven biri olarak bu konuyu parlatmadan, ama karalamadan da konuşmak istiyorum. Çünkü Atatürk’ün İzmir’e bakışı kutsal bir slogan değil, tarihsel ve politik bir duruştu. Atatürk’ün İzmir’e Yüklediği…

Dürüstlük İnsanının Özellikleri: İçsel Bir Değerin Anatomisi Hepimiz bir noktada, dürüstlük üzerine derin düşüncelere dalmışızdır. Bir an durup düşünün; hiç mi hiç yalan söylememiş bir insan tanıdınız mı? Belki hayatınızda dürüstlüğüyle sizi etkileyen biri olmuştur. Dürüstlük, bazen en basit ve içten bir sözcükle başlar: “Gerçek şu ki…”. Peki, dürüstlük yalnızca bir kelime mi, yoksa bir insanın tüm yaşamını şekillendiren, içsel bir özellik mi? İnsanların dürüstlük anlayışı zamanla nasıl değişti? Bugün, toplumsal normlar ve bireysel tercihler doğrultusunda dürüstlük gerçekten de tüm değerlerimizin temelini oluşturuyor mu? Bu yazıda, dürüstlüğün tarihsel kökenlerinden, günümüzdeki yansımalarına kadar geniş bir perspektiften bakacak ve dürüstlük insanın özelliklerini…

Diyette Arpa Şehriye Çorbası Yenir Mi? Bir Psikolojik Mercek Altında Diyet yaparken, yediklerimiz kadar, bu yiyeceklerin zihnimizde nasıl yankılandığı, nasıl hissettirdiği de büyük bir önem taşır. Arpa şehriye çorbası, günlük hayatta pek çok insanın vazgeçilmezlerinden biridir; sıcak, besleyici ve hafif. Ancak diyet yapan birisi için bu çorbanın yeri nedir? Arpa şehriye çorbası diyette yenebilir mi? Sadece bir yemek tercihi değil, aslında bu basit soru, yeme alışkanlıklarımızın, duygusal zekâmızın ve sosyal etkileşimlerimizin karmaşık bir yansımasıdır. Gelin, bu soruyu sadece beslenme perspektifinden değil, aynı zamanda zihinsel, duygusal ve toplumsal açılardan ele alalım. Bilişsel Perspektif: Diyet ve Yiyecek Seçimleri Diyet yaparken, en temel…

Bepi’yi Kim Hazırlar? Kültürel Görelilik ve Kimlik Oluşumu Üzerine Bir Keşif Giriş: Kültürler Arasında Bir Yolculuk Bir sabah, bir grup antropologdan oluşan bir ekip, Güney Amerika’nın derinliklerinde bir yerli kabilesinin geleneksel ritüelini izliyordu. Gözleri, insanlık tarihinin binlerce yıl öncesine dayanan bu ilginç geleneğe odaklanmıştı. Ancak bir şey dikkatlerini çekmişti: “Bepi” adı verilen bir etkinlik, aslında yalnızca kültürel bir miras değil, aynı zamanda kimlik, toplumsal değerler ve ekonomik yapılarla bütünleşmişti. Bepi’yi kim hazırlıyor? Bu soru, sadece bir etkinliğin organizatörünü aramakla kalmaz; aynı zamanda kültürlerin nasıl şekillendiğini, kimliklerin nasıl inşa edildiğini ve bireylerin toplumlarındaki rollerini sorgulamaya davet eder. Her kültür, kendine has…

Transit Mug Ne Demek? Hayatın bazen ne kadar garip ve anlamını kaybetmiş bir hale gelebileceğini anlatmak için, “transit mug” kavramına göz atmamız gerekiyor. İzmir’de, genç ve deli dolu bir hayat sürerken, bir yanda sürekli espri yapan, diğer yanda ise her şeye kafa yoran biri olarak, bu terimi ilk duyduğumda, bir yudum çayımla birlikte “Aaa, bu da ne?” demekten alıkoyamadım. Hani, bazen bir kelime gelir, bir şey ifade eder ama o an sen onu kavrayana kadar, o şey senin beyninde sadece komik bir şifre gibi dönüp durur. Evet, transit mug da tam olarak böyle bir şey! Transit Mug: Sadece Bir Bardak…

Kabakulak Spermleri Etkiler Mi? Her Şey Bir Çocukluk Hatırasıyla Başladı Ankara’da, yaz akşamları bir arkadaşımın evinde toplanıp, sohbet ederken birden garip bir soru geldi: “Kabakulak spermleri etkiler mi?” Cevap vermek kolay bir şey değildi, çünkü “Sperm” kelimesi bile, bir anda içimde tuhaf bir gariplik oluşturuyordu. Ama bir ekonomist olarak, verilerle uğraşmayı sevdiğimi biliyorsunuz, öyle değil mi? O yüzden araştırma yapmaya başladım. Ve bu yazıda, kabakulak hastalığının, özellikle de spermleri nasıl etkilediğini incelemeye karar verdim. Kabakulak Nedir? Kısaca Hatırlayalım Çocukken, hepimiz o kabakulak aşısını olmuşuzdur. Ama ne olduğunu tam olarak bilmeyiz; işte bu da bana biraz tuhaf geliyor. Kabakulak, genellikle tükürük…